CỦ GIỐNG HOA LY

I. NHỮNG GIỐNG HOA LY HIỆN NAY

Những giống hoa ly sau được Viện nghiên cứu Rau quả khảo nghiệm và kết luận phù hợp với điều kiện tại Việt Nam.

- Dòng lily thơm:

+ Giống Sorbonne (chu vi củ 14/16, 16/18, 18/20, >20cm): Cao 85-100cm, có 3-7 hoa, hoa màu hồng nhạt, lá nhỏ, thời gian sinh trưởng 95-100 ngày (giống được công nhận chính thức 5/2009)

+ Giống Acpulco (16/18, 18/20): Cao 95-110cm, có 4-7 hoa, hoa hồng đậm có đốm chấm đỏ, lá to, thời gian sinh trưởng 95-100 ngày (giống được công nhận tạm thời 5/2006)

+ Giống Tiber (16/18, 18/20): Cao 80-100cm, có 4-6 hoa, hoa hồng nhạt, lá nhỏ, thời gian sinh trưởng 85-100 ngày (giống được công nhận tạm thời 5/2006)

+ Giống Belladonna (16/18, 18/20): Cao 85-100cm, có 3-5 hoa, hoa màu vàng, lá to, thời gian sinh trưởng 80-90 ngày.

+ Giống Concador (16/18, 18/20): Cao 85 -90 cm, có 4 -7 hoa, hoa màu vàng, lá to, thời gian sinh trưởng 82 -88 ngày.

+ Giống Curly (16/18): Cao 70-85cm, có 3-5 hoa, hoa màu hồng đậm, lá thuôn nhọn, thời gian sinh trưởng 75-90 ngày.

- Dòng lily không thơm:

+ Giống Goden Tycoon (16/18): Cao 60-90cm, có 3-5 hoa, hoa màu vàng cam, lá to, thời gian sinh trưởng 65-70 ngày.

+ Giống Freya (14/16): Cao 60-90cm, có 3-4 hoa, hoa màu vàng chanh, lá to, thời gian sinh trưởng 65-70 ngày.

II. KỸ THUẬT TRỒNG, CHĂM SÓC 

1. Thời vụ trồng

- Đối với vùng Đồng bằng sông Hồng, miền Trung trồng chủ yếu 2 vụ chính: vụ Thu Đông T9 - T10 để thu hoạch vào dịp Tết, vụ Đông Xuân T10 - T12 để thu hoạch vào dịp 8/3. Đối với một số vùng như Mộc Châu, Mường La (Sơn La) và các vùng có điều kiện khí hậu tương tự có thể trồng để thu hoạch quanh năm.  

Căn cứ vào thời gian sinh trưởng của từng giống lily và điều kiện khí hậu của vùng trồng để chọn thời điểm trồng cho phù hợp.

Ví dụ đối với giống Sorbonne, để thu hoa vào dịp tết thì thời điểm trồng thích hợp là: 

- Vùng đồng bằng sông Hồng (Hà Nội, Bắc Ninh…): 20/9-27/9 (âm lịch).

- Vùng miền núi phía Bắc (Mộc Châu, Sa Pa, Bắc Cạn…): 5/9-12/9 (âm lịch).

- Vùng miền Trung (từ Thanh Hóa trở vào Huế…): 25/9-2/10 (âm lịch).

2. Chuẩn bị

- Chuẩn bị củ giống mẹ

Chọn củ không sâu bệnh, đường kính từ 8-10cm ngâm vào dung dịch foocmalin 40% pha theo tỉ lệ 1/80 lần trong 30 phút, lấy ra rửa sạch hong khô.

-  Chuẩn bị vườn ươm

Lily là cây ưa ẩm nhưng không chịu được úng, nên đất trồng lily phải chọn những vùng đất cao ráo, thông thoáng và có điều kiện tưới nước. Theo kinh nghiệm thì nên chọn đất ở những vùng núi cao, ven sông, ven hồ hoặc bán đảo là tốt nhất. Đất làm vườn ươm phải là đất nhiều mùn, tơi xốp, thoát nước tốt, nên phủ 1 lớp đất sạch và trộn đều để hạn chế sâu bệnh, luống rộng 100-120cm, độ dài tùy ý.

3. Cách Trồng và chăm sóc

Trồng với khoảng cách cây 12x15cm. Mỗi luống rạch 5-6 hàng sâu 5-7cm; rạch xong tưới đủ nước, đợi nước ngấm đi rồi đặt củ vào hàng, cách nhau 15cm, sau đó lấp đất dày 5-8cm.

Chăm sóc cây con:

Sau khi cây mọc đều thì bón một lượng phân Hiếu Giang Better NPK 16-12-8-11+TE (tỷ lệ 5/1000), có thể sử dụng NH4SO4 để điều chỉnh độ chua. Mỗi ha bón 100kg Better NPK 16-12-8-11+TE hoặc 74kg đạm sunfat amon. Hòa phân trên vào nước để tưới, sau 20 ngày bón một lần nữa giống như trên. Đến khi cây chuẩn bị có nụ, mỗi ha bón 75kg Better 12-12-17-9+TE + 22,5 kg monokaly phốt phát (KH2PO4) để cho củ lớn nhanh. Khi cây có nụ thì phun lên lá dung dịch sunphat kali và axit boric với lượng 25kg-30kg cho mỗi ha. Cứ 7 ngày phun 1 lần cho đến khi cây ra hoa. Nếu hòa vào nước thì nồng độ phân là 0,3%, nếu phun lên lá thì nồng độ là 0,2%.

Làm cỏ xóa xới: Trong quá trình trồng cần xóa xới nhẹ, xới nông để tránh tổn thương rễ .

Nhổ bỏ cây bệnh: khi cây bệnh, có sự tiêu hóa dinh dưỡng nhiều, không có lợi cho sinh trưởng của cây, do vậy phải nhổ bỏ và tiêu hủy kịp thời cây bị bệnh.

Đào củ giống

Ở vùng núi cao thường đầu tháng 12, lá bắt đầu khô héo, vùng đồng bằng đầu và giữa tháng 1 đến tháng 3 lá héo, cần đào củ ngay để bảo quản. Khi đào củ, không tách ngay củ mẹ với củ con mà đợi 1-2 ngày, sau khi loại bỏ đất bùn và rễ rồi mới tách. Cần chú ý là củ được đào về phải để nơi khô mát, tránh không được phơi ra ánh nắng khô vảy. Khi thu hoạch nếu thân cây chưa khô hẳn thì hãy đặt cây vào nơi dâm mát 2-3 ngày, để cho dinh dưỡng trong thân dồn hết về củ rồi mới cắt thân.

Phân loại củ

Mỗi củ mẹ đều có 3-5 củ con tương đối lớn (chu vi 5cm trở lên) và 4-8 củ nhỏ (chu vi 1-3). củ mẹ được phân loại theo độ lớn để dùng, những củ con có chu vi 5 cm trở lên trồng sau 1 vụ có thể thành củ nhỡ để sản xuất hoa (10cm trở lên). Củ có chu vi 1-3cm thì phải trồng 2 vụ mới thành củ sản xuất hoa được.

Nhiệt độ

Nếu muốn rút ngắn thời gian sinh trưởng cho hoa nở sớm: Khi đã ấn định thời điểm thu hoạch, nếu trước khi thu hoạch 35 ngày, nhiệt độ dưới 18°C, chiều dài nụ hoa vẫn nhỏ hơn 3cm, có thể dùng nilon quây kín và thắp điện vào ban đêm hoặc phun chế phẩm Đầu trâu 902 (có tác dụng rút ngắn thời gian sinh trưởng của lily từ 3-6 ngày)

Còn nếu kéo dài thời gian sinh trưởng cho hoa nở muộn: muốn kéo dài thời gian sinh trưởng của lily cần tổng hợp các biện pháp hạ nhiệt độ, giảm ánh sáng bằng cách che nắng, hạn chế tưới nước... Nếu phát hiện  hoa có khả năng nở sớm hơn so với thời điểm tiêu thụ thì có thể xếp các chậu hoa vào trong kho lạnh (12-15°C) trước khi tiêu thụ.

III. THU HOẠCH

1. Thu hoạch bằng cách cắt cành

Khi nụ dưới cùng phình to và bắt đầu có màu (nếu cành có trên 6 nụ thì thu khi 2 nụ ở dưới phình to và có màu). Dùng dao hoặc kéo sắc cắt cách mặt đất 10-15cm, tuốt bỏ lá sát gốc khoảng 10cm; rồi bọc lại bằng giấy báo hoặc túi PE, đặt hoa trong chậu có lỗ thoáng khí với nhiệt độ từ 6 – 10°C.

Nên sử dụng các dung dịch glucoza, sacaroza 3-5%, AgNO3, Chrysal RVB…vv  để bảo quản hoa.

2. Thu hoạch để trồng trong chậu 

 Muốn sang chậu thì khi đào củ lên tránh làm đứt rễ, đất vẫn còn bám vào gốc và rễ cây, dùng túi nilon bó từng gốc cây lại, xếp cây vào sọt và dùng nilon to bao bên ngoài các cây/sọt rồi buộc cố định. Trong thời gian 1 ngày sau khi đánh cây sang chậu lên cần phải trồng ngay vào chậu. Trồng xong tưới nước cho chặt gốc cây và hàng ngày cần tưới nước giữ đủ độ ẩm cho cây.

Với kỹ thuật trồng củ hoa ly ở trên sẽ giúp cho bạn đọc nắm được cách trồng cũng như chăm sóc giống hoa ly từ củ hoa ly hiệu quả, đem lại hiệu quả kinh tế cao.