Làm sạch cỏ để cải tạo đất và tư duy của nông nghiệp bền vững

Thảm cỏ trong nông nghiệp bền vững

Cái nhìn chung

Ở nhiều trang trại, nông dân thường làm sạch cỏ mọc giữa các hàng cây để giảm sự cạnh tranh về dinh dưỡng trong đất với cây trồng. Tuy nhiên họ không thấy được những tác động xấu ảnh hưởng về lâu về dài đối với đất và môi trường sau này.

Để quản lý cỏ dại nhà nông thường sử dụng thuốc hóa học để diệt cỏ. Cách này đơn giản, dễ làm, và tất nhiêu là diệt “sạch bong” cỏ dại khiến cho bề mặt đất vườn trơ chọi, cứng như bê tông.

Thuốc trừ cỏ rất độc, độc hại với người, với môi trường, với đất. Chúng tích tụ lâu ngày gây ảnh hưởng đến sức sống của cây trồng. Theo kinh nghiệm của nhiều người thì sử dụng thuốc diệt cỏ là con đường nhanh nhất dẫn đến “hư” đất, ảnh hưởng rất lớn đến cây trồng.

Thấy được tác hại của thuốc trừ cỏ, nông dân đã thay đổi cách làm. Họ chuyển từ việc sử dụng thuốc cỏ sang giải pháp thủ công như xạc sạch cỏ trong vườn, làm cỏ bằng tay, xới xáo tưới nước cho cỏ mọc rồi tiêu diệt (diệt từ trong trứng nước)…

Cách làm này tuy không độc hại đối với sức khỏe con người và môi trường, nhưng tư duy diệt sạch sẽ như vậy là tư duy hóa học. Cách làm này chỉ lợi về mặt sức khỏe con người nhưng chưa chắc đã tốt với đất, với cây.

Ảnh hưởng của tư duy làm sạch cỏ đối với đất và cây trồng

Mùa khô kéo dài đất không được che phủ, hệ rễ tơ của cây trồng trên mặt đất bị “đốt cháy” bởi nhiệt trên bề mặt đất; sang mùa mưa rễ chậm phục hồi và dễ bị nấm bệnh tấn công gây ra thối rễ.

Mùa mưa, đất không được che phủ dễ bị tác động “bắn phá” của các hạt mưa. Hình ảnh này có thể quan sát rất dễ ở bãi đất trống mỗi khi trời mưa, các hạt đất mịn bị bắn tung tóe khắp nơi, các hạt mịn này sẽ bịt hết các khe hở, khe trống trong đất gây nên tình trạng đóng váng sau mưa. Đồng thời cũng làm tăng nguy cơ xói mòn lớp đất mặt, rửa trôi các hạt sét và dinh dưỡng tầng đất mặt xuống tầng đất sâu hơn. Đây cũng là một trong những nguyên do hình thành nên tầng đất cứng dưới mặt đất gây khó khăn trong việc thoát nước.

Ngoài ra, đất không được che phủ khiến chất hữu cơ trong đất nhanh bị suy giảm do ánh nắng “đốt cháy”, do quá trình oxy hóa bởi các vinh sinh vật trong đất,…

Dẫn chứng về tư duy làm sạch cỏ

Vào mùa nắng/muà khô thấy cỏ mọc nhiều, sợ cỏ cạnh tranh nước và dinh dưỡng của cây, nhiều người tiến hành làm sạch cỏ trong thời điểm này và kết quả là cứ mỗi lần làm sạch cỏ như vậy thì cây xuống sức, ngưng đậu trái, rớt lá, vàng lá,…

Qua đó có thể thấy, với tư duy “làm cỏ sạch sẽ” dù là phun thuốc hay làm cỏ bằng tay, bằng máy thì về lâu về dài cũng sẽ ảnh hưởng đến đất và sức sống của cây, cây rất dễ mắc bệnh vàng lá thối rễ, tuyến trùng,…